Welkom. U kunt natuurlijk vrijelijk grasduinen op onze website. Hieronder hebben wij de antwoorden opgenomen op de meest gestelde vragen vanuit de pers. Vanzelfsprekend zijn wij altijd bereid nadere toelichting te geven. Vul daartoe het contactformulier in en we nemen zo spoedig mogelijk contact op.
Pers
Wat is apneu?
Bij apneu stopt ’s nachts de ademhaling langer dan 10 seconden. Dit kan 5 of meer dan 30 keren per uur voorkomen.
Soorten apneu
- Het meest voorkomend is obstructief apneu. De tong en/of weke delen in de keelholte zaken naar achter en blokkeren de luchtweg.
- Soms komt ook centraal apneu voor. Hierbij is er tijdelijk geen of onvoldoende prikkel om adem te halen. Centraal apneu komt zelden in zijn zuivere vorm voor, meestal gemengd met obstructief apneu. Centraal apneu zien we het meest bij hartpatiënten, overmatig alcohol en drugsgebruik en bij bepaalde medicatie.
Wat zijn de verschijnselen?
Verschijnselen kunnen er veel zijn. Ze vallen uiteen in twee soorten:
- Onuitgeslapen types. Bij iedere apneu ontstaat een wekreflex. Daarvan hoeven de patiënten zelf overigens niet altijd iets te merken. Het gevolg is wel een structureel gebrek aan gezonde diepe slaap. Ofwel, patiënten gaan steeds meer lijken op onuitgeslapen types: slaperigheid bij ontspannen overdag, minder energie, verminderde concentratie, uitstelgedrag, prikkelbaar (kort lontje).
- Gebrek aan zuurstof. Bij iedere apneu ontstaat een zuurstofdaling. Bij onbehandelde apneu leiden zuurstofdaling en wisseling van het zuurstofgehalte tot ontregeling van de hormoon- en insulinehuishouding en bijkomende ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziekten, hypertensie en obesitas (overgewicht is zowel oorzaak als gevolg)
Wat zijn de gevolgen?
Partners spreken wel van geleidelijke karakterverandering. Mensen met onbehandelde apneu worden een steeds minder leuke partner, ouder, medewerker, collega en/of manager. Ze komen daardoor in een neerwaartse spiraal terecht.
De verschijnselen worden wel verward met depressie en burnout. De ApneuVereniging beschouwt dat als een faaldiagnose. Inderdaad leidt het disfunctioneren tot depressieve gevoelens. Maar behandeling voor depressie en burnout neemt de apneu’s niet weg. Terwijl bij de behandeling van apneu de depressieve gevoelens meestal wel verdwijnen.
De bijkomende ziektes kunnen leiden tot tijdelijke of langdurige arbeidsongeschiktheid. Dit is onnodig. Bij tijdige diagnose en adequate behandeling kunnen mensen met apneu 100% normaal meedraaien in het sociale leven en het arbeidsproces.
Hoe vaak komt het voor?
Er moeten in Nederland zo’n 600.000 mensen met apneu zijn. Hiervan worden er 230.000 behandeld. Onderdiagnose is een groot probleem. Patiënten zien aanvankelijk geen aanleiding om naar de dokter te gaan. Tot het ernstiger wordt en er bijkomende ziektes ontstaan. Deze worden vaak eerder herkend en behandeld dan de apneu.
Wat zijn de behandelingen?
De cpap is de meest voorkomende en effectieve behandeling. Door een kapje over neus en of mond wordt gedurende de nacht lucht ingeblazen. De overdruk voorkomt het naar achteren vallen van de tong en weefsel. Er zijn in 2017 in Nederland 175000 cpap-gebruikers. Daar komen er ieder jaar zo’n 25.000 bij.
Een mra is een beugel die ’s nachts de onderkaak naar voren houdt. Zo worden apneu’s voorkomen. Er zijn 50.000 mensen in 2017 met een mra. Daar komen er ieder jaar zo’n 12.500 bij.
Positietraining is een innovatieve Nederlandse vinding. Veel mensen met licht tot matig apneu hebben alleen apneu’s in rugligging. Een kleine sensor leert mensen niet of minder op hun rug te slapen. Een paar duizend mensen gebruiken de positietrainer. Sinds december 2017 is de positietrainer in het basispakket opgenomen.
Er is een groot aantal kno-ingrepen om weefsel weg te snijden, te modeleren, of samen met delen van de tong verstijven om zo een blokkade van de luchtweg te vermijden. De ingreep is niet altijd (blijvend) succesvol. Er worden jaarlijks zo’n 3000 KNO-ingrepen voor de behandeling van apneu verricht.
Kaakoperatie. Hierbij wordt een deel van de onder- en bovenkaak naar voren gezet, zodat achter in de luchtweg meer ruimte ontstaat. Het is een vrij recent geïntroduceerde behandeling waarvan veel wordt verwacht, vooral voor jonge mensen met een normaal gewicht en/of een terugvallende onderkaak (retrognaten).
Tongstimulatie (officieel Hypoglossus stimulatie) in de wandelgangen ook wel de pacemaker voor apneu genoemd. Een recente innovatieve aanpak waarbij de tongzenuw wordt geprikkeld om te voorkomen dat de deze naar achter zakt. Hiervoor is in Nederland baanbrekend werk verzet. Onlangs in het pakket opgenomen. Een dure ingreep die mondjesmaat wordt toegepast als andere mogelijkheden niet voldoen.
Voor uitgebreide feiten en cijfers zie het jaarlijkse onderzoek van de ApneuVereniging i.s.m. Kantar Public
Onder patiënten: De keten in Beeld 2017,
Tevredenheidsonderzoek naar diagnose en behandeling van slaapapneu in Nederland
Onder Slaapklinieken: Diagnose en behandeling van apneu in slaapklinieken 2016
De grootste misverstanden over apneu
Je vindt wat je zoekt. Dus als je denkt dat apneu iets is voor dikke oude mannen, dan is het niet gek dat op dit moment de meeste mensen die behandeld worden voor slaapapneu man zijn, boven de 55 jaar met overgewicht. Zo bevestigen beelden zichzelf. Tijd om de belangrijkste misverstanden over apneu op een rij te zetten.
Het is (g)een hype
Iets is een hype als het veel aandacht krijgt in de media terwijl het eigenlijk niet veel voorstelt. Er moeten minimaal zo’n 600.000 mensen met slaapapneu zijn in Nederland. Dus dat is niet niks. Daarmee hoort het bij de grote ziekten. Minstens twee van de drie mensen met apneu weten niet dat ze het hebben en lopen dus onbehandeld rond. Dus dat het te veel aandacht krijgt, daar lijkt het niet op. Jarenlang onbehandeld apneu ondermijnt de gezondheid en ontregelt werk en gezin. Onderzoekers en ervaringsdeskundigen zullen niet gauw zeggen dat het niet veel voorstelt.
Het zit (niet) tussen de oren
Er wordt wel vaker gedacht dat ziekten psychisch zijn of ingebeeld. Soms wordt dat ook gedacht van slaapapneu. Laat nou toevallig slaapapneu de best meetbare aandoening zijn. Het aantal ademstops per uur is onomstotelijk vast te stellen. Ook de daling van de zuurstofgehalte van het bloed, door die ademstops, valt objectief en goed te meten.
Het gaat (niet alleen) om mannen
Het is zeker zo dat apneu tot dusver meer bij mannen ontdekt is dan bij vrouwen. Maar er zijn veel aanwijzingen dat het ook bij vrouwen veel voorkomt. Van de 100.000 mensen die nu behandeld worden zouden er minstens 35.000 vrouw moeten zijn, zo niet meer. Dat halen we bij lange na niet. Dat apneu bij vrouwen makkelijker over het hoofd gezien wordt, zou voor een deel veroorzaakt worden doordat vrouwen niet snel spreken over slaperigheid overdag, omdat ze voortdurende in de weer zijn. Als ze klachten hebben, spreken ze eerder over vermoeidheid. En dat wordt dan weer makkelijker toegeschreven aan de “naweeën” van een zwangerschap of de eerste aankondigingen van de overgang, dan aan apneu.
Je ziet het (niet) alleen bij ouderen
Ook kinderen kunnen apneu hebben. Voor peuters en jongeren wordt zelfs al 1 (een) ademstop per uur serieus genomen, laat staan als het er meer zijn. Het wordt dan in verband gebracht met leermoeilijkheden en groeistoornissen. De meest toegepaste behandeling bij kinderen is amandelen pellen/knippen. Soms ook cpap. Mra niet, in verband met de groei van het gebit. Zelfs babies kunnen apneu hebben. En wordt in verband gebracht met wiegendood. Apneu zit in de bouw; is erfelijk. Dus extra goed opletten bij dikke kinderen of met een terugvallende kin. Snurken en mondademhaling zijn ook aanwijzingen om extra oplettend te zijn.
Overgewicht is (niet) de oorzaak
Veel mensen met slaapapneu hebben overgewicht. Maar dat wil niet altijd zeggen dat apneu veroorzaakt wordt door overgewicht. Er zijn minstens evenveel redenen om aan te nemen dat apneu overgewicht veroorzaakt: door de zuurstoftekorten wordt de insuline- en hormoonhuishouding verstoord. Gebrek aan energie door slaaptekort maakt meer bewegen minder vanzelfsprekend. Daarnaast vinden we apneu vaak bij (magere) mensen met een smalle, te kleine of terugvallende onderkaak. Dat is onderhand het geval bij zo’n 50% van de Nederlanders. Hierdoor is er achterin (te) weinig ruimte. Daardoor kunnen (op latere leeftijd) problemen met de ademhaling ’s nachts ontstaan.
(Niet) alleen een blaasapparaat
Bij ernstig slaapapneu blijkt de cpap het meest effectief. Er zijn inmiddels 175.000 gebruikers in Nederland. Maar er zijn meer behandelingen. Heel veel mensen zijn ook al geholpen met de mra (de beugel die de onderkaak naar voren houdt). Daarvan zijn inmiddels ook al ruim 50.000 gebruikers. Ook positietraining blijkt effectief. Dan zijn er nog kno-ingrepen en kaakoperaties. Er wordt zelfs geëxperimenteerd met stimulatie van de tong. Kortom er zijn veel meer behandelingen.
De rest van je leven een gasmasker
Dit is typisch een opmerking van een buitenstaander. De mensen die spreken van een gasmasker geven meer blijk van hun tegenzin dan kennis van de maskermarkt. Er komen steeds meer kleine maskers bijvoorbeeld neusdoppen, maar ook de neusmaskers worden steeds kleiner en compacter, met minder zware hoofdbanden, die door intensieve research van de afdichtranden toch goed werken. Als je eenmaal gemerkt hebt dat de cpap helpt, praat je wel anders. Sommigen spreken over F-16, omdat ze met het masker weer met Mach 3 door het leven kunnen. Velen, die de voordelen ervaren hebben, noemen de cpap hun beste vriend.
Mijn partner kan niet wennen (aan het geluid)
Dit is eigenlijk geen misverstand, maar een vaak gehoorde smoes van iemand die tegen de behandeling opziet. De tegenwoordige cpap’s zijn nagenoeg geruisloos. Een lekkend masker kan zeer irritant zijn voor de partner. Maar er is geen twijfel mogelijk dat een zacht zoemende cpap te verkiezen is boven een zwaar snurkende partner, zeker als die nog ademstops heeft en stikgeluiden produceert.
Bij mij is het niet zo erg
Dit is eigenlijk het grootste misverstand. Doordat mensen vage klachten niet serieus nemen of de signalen van hun partner bagatelliseren ontstaan echte problemen. Op het werk en thuis, of onherstelbare schade met de gezondheid. Het advies is doe de test , kijk naar de symptomen. En bij meer dan 5 ademstops per uur altijd een slaaponderzoek in de slaapkliniek. Hoe eerder iemand erbij is, hoe minder ernstig de apneu, hoe meer niet belastende behandelingen beschikbaar zijn die iemand kunnen helpen. Bijvoorbeeld met een positietrainer om op je zij te leren slapen.Achteraf zeggen mensen dat ze minstens vijf tot acht jaar met apneu hebben rondgelopen voor de diagnose. 36% zelfs langer dan acht jaar. De verzuchting van alle patiënten is dan ook: waren we maar eerder met een behandeling gestart, dan was veel ellende voorkomen.
