Iets is een hype als het veel aandacht krijgt in de media terwijl het eigenlijk niet veel voorstelt.  Er moeten minimaal zo’n 600.000 mensen met slaapapneu zijn in Nederland. Dus dat is niet niks. Daarmee hoort het bij de grote ziekten. Minstens twee van de drie mensen met apneu weten niet dat ze het hebben en lopen dus onbehandeld rond. Dus dat het te veel aandacht krijgt, daar lijkt het niet op. Jarenlang onbehandeld apneu ondermijnt de gezondheid en ontregelt werk en gezin. Onderzoekers en ervaringsdeskundigen zullen niet gauw zeggen dat het niet veel voorstelt.

Er wordt wel vaker gedacht dat ziekten psychisch zijn of ingebeeld. Soms wordt dat ook gedacht van slaapapneu. Laat nou toevallig slaapapneu de best meetbare aandoening zijn. Het aantal ademstops per uur is onomstotelijk vast te stellen. Ook de daling van de zuurstofgehalte van het bloed, door die ademstops, valt objectief en goed te meten.

Het is zeker zo dat apneu tot dusver meer bij mannen ontdekt is dan bij vrouwen. Maar er zijn veel aanwijzingen dat het ook bij vrouwen veel voorkomt. Van de 100.000 mensen die nu behandeld worden zouden er minstens 35.000 vrouw moeten zijn, zo niet meer. Dat halen we bij lange na niet. Dat apneu bij vrouwen makkelijker over het hoofd gezien wordt, zou voor een deel veroorzaakt worden doordat vrouwen niet snel spreken over slaperigheid overdag, omdat ze voortdurende in de weer zijn. Als ze klachten hebben, spreken ze eerder over vermoeidheid. En dat wordt dan weer makkelijker toegeschreven aan de “naweeën” van een zwangerschap of de eerste aankondigingen van de overgang, dan aan apneu.

Ook kinderen kunnen apneu hebben. Voor peuters en jongeren wordt zelfs al 1 (een) ademstop per uur serieus genomen, laat staan als het er meer zijn. Het wordt dan in verband gebracht met leermoeilijkheden en groeistoornissen. De meest toegepaste behandeling bij kinderen is amandelen pellen/knippen. Soms ook cpap. Mra niet, in verband met de groei van het gebit. Zelfs babies kunnen apneu hebben. En wordt in verband gebracht met wiegendood. Apneu zit in de bouw; is erfelijk. Dus extra goed opletten bij dikke kinderen of met een terugvallende kin. Snurken en mondademhaling zijn ook aanwijzingen om extra oplettend te zijn.

Veel mensen met slaapapneu hebben overgewicht. Maar dat wil niet altijd zeggen dat apneu veroorzaakt wordt door overgewicht. Er zijn minstens evenveel redenen om aan te nemen dat apneu overgewicht veroorzaakt: door de zuurstoftekorten wordt de insuline- en hormoonhuishouding verstoord. Gebrek aan energie door slaaptekort maakt meer bewegen minder vanzelfsprekend. Daarnaast vinden we apneu vaak bij (magere) mensen met een smalle, te kleine of terugvallende onderkaak. Dat is onderhand het geval bij zo’n 50% van de Nederlanders. Hierdoor is er achterin (te) weinig ruimte. Daardoor kunnen (op latere leeftijd) problemen met de ademhaling ’s nachts ontstaan.

Bij ernstig slaapapneu blijkt de cpap het meest effectief. Er zijn inmiddels 175.000 gebruikers in Nederland. Maar er zijn meer behandelingen. Heel veel mensen zijn ook al geholpen met de mra (de beugel die de onderkaak naar voren houdt). Daarvan zijn inmiddels ook al  ruim 50.000 gebruikers. Ook positietraining blijkt effectief. Dan zijn er nog kno-ingrepen en kaakoperaties. Er wordt zelfs geëxperimenteerd met stimulatie van de tong. Kortom er zijn veel meer behandelingen.

Dit is typisch een opmerking van een buitenstaander. De mensen die spreken van een gasmasker geven meer blijk van hun tegenzin dan kennis van de maskermarkt. Er komen steeds meer kleine maskers bijvoorbeeld neusdoppen, maar ook de neusmaskers worden steeds kleiner en compacter, met minder zware hoofdbanden, die door intensieve research van de afdichtranden toch goed werken. Als je eenmaal gemerkt hebt dat de cpap helpt, praat je wel anders. Sommigen spreken over F-16, omdat ze met het masker weer met Mach 3 door het leven kunnen. Velen, die de voordelen ervaren hebben, noemen de cpap hun beste vriend.

Dit is eigenlijk geen misverstand, maar een vaak gehoorde smoes van iemand die tegen de behandeling opziet. De tegenwoordige cpap’s zijn nagenoeg geruisloos. Een lekkend masker kan zeer irritant zijn voor de partner. Maar er is geen twijfel mogelijk dat een zacht zoemende cpap te verkiezen is boven een zwaar snurkende partner, zeker als die nog ademstops heeft en stikgeluiden produceert.

Dit is eigenlijk het grootste misverstand. Doordat mensen vage klachten niet serieus nemen of de signalen van hun partner bagatelliseren ontstaan echte problemen. Op het werk en thuis, of onherstelbare schade met de gezondheid. Het advies is doe de test , kijk naar de symptomen. En bij meer dan 5 ademstops per uur altijd een slaaponderzoek in de slaapkliniek. Hoe eerder iemand erbij is, hoe minder ernstig de apneu, hoe meer niet belastende behandelingen beschikbaar zijn die iemand kunnen helpen. Bijvoorbeeld met een positietrainer om op je zij te leren slapen.Achteraf zeggen mensen dat ze minstens vijf tot acht jaar met apneu hebben rondgelopen voor de diagnose. 36% zelfs langer dan acht jaar. De verzuchting van alle patiënten is dan ook: waren we maar eerder met een behandeling gestart, dan was veel ellende voorkomen.